Prolaktin, vücudun hormonal dengesi içinde önemli bir role sahip olan ancak genellikle göz ardı edilen bir hormondur. Kadınlarda ve erkeklerde farklı görevleri olan bu hormon, çeşitli sağlık sorunlarına işaret edebilir. Bu yazıda prolaktinle ilgili merak edilen tüm soruları net şekilde cevaplıyoruz.

Prolaktin Nedir?

Prolaktin, hipofiz bezinden salgılanan ve başlıca görevi süt üretimini sağlamak olan bir hormondur. Kadınlarda doğum sonrası süt salgılanmasını tetiklerken, erkeklerde de bağışıklık ve üreme sistemi üzerinde etkisi vardır. Ancak sadece emzirme süreciyle sınırlı değildir. Prolaktin, stres, uyku, egzersiz gibi birçok faktörden etkilenebilir.

Prolaktin Yüksek Olunca Ne Olur?

Prolaktin düzeyinin normalin üzerine çıkmasına hiperprolaktinemi denir. Kadınlarda bu durum:

  • Adet düzensizlikleri
  • Gebe olmadan süt gelmesi (galaktore)
  • Cinsel isteksizlik
  • Kısırlık

gibi şikayetlere neden olabilir. Erkeklerde ise:

  • Libido kaybı
  • Sertleşme sorunları
  • Meme büyümesi
  • Sperm sayısında azalma

görülebilir. Uzun süre yüksek kalan prolaktin, tümör belirtisi de olabilir.

Kan Tahlilinde Prolaktin Ne Demek?

Kan tahlilinde ölçülen prolaktin değeri, kandaki hormon düzeyini gösterir. Kadınlarda genellikle 4-25 ng/mL, erkeklerde ise 2-18 ng/mL arasında olması beklenir. Ancak adet döngüsü, gebelik ve stres gibi etkenler bu değeri etkileyebilir. Yüksek çıkan değer, altta yatan nedeni araştırmak için bir başlangıçtır.

Prolaktin Hormonunu Ne Düşürür?

Prolaktin düzeyini düşürmenin yolu, öncelikle nedenini bulmaktan geçer. Ancak genel olarak:

  • Dostinex ve benzeri ilaçlar (bromokriptin, kabergolin)
  • Stres yönetimi
  • Düzenli uyku
  • Kafein ve alkolü sınırlamak
  • D vitamini takviyesi (eksikse)
  • Tiroid hastalıklarının tedavisi (özellikle hipotiroidi varsa)

gibi yöntemlerle prolaktin seviyesi kontrol altına alınabilir.

Prolaktin Kaç Olursa MR Çekilir?

Prolaktin değeri 100 ng/mL’nin üzerinde ise genellikle beyin MR’ı istenir. Çünkü bu denli yüksek değerler, hipofiz bezinde adenom (iyi huylu tümör) varlığına işaret edebilir. Özellikle görme bozukluğu, baş ağrısı gibi belirtiler varsa MR daha erken de önerilebilir.

Prolaktin Hormonunu Ne Tetikler?

Prolaktin artışını tetikleyen faktörler oldukça çeşitlidir:

  • Stres ve uykusuzluk
  • Hipotiroidi (tiroid bezinin az çalışması)
  • Gebelik ve emzirme
  • Bazı ilaçlar (antidepresanlar, tansiyon ilaçları, doğum kontrol hapları)
  • Tümörler (prolaktinoma)
  • Göğüs bölgesine travma veya sık uyarı

Bu etkenlerin ortadan kaldırılması, tedavinin başarısını doğrudan etkiler.

Prolaktin Yüksekliğinde Nasıl Beslenmeli?

Prolaktin düzeyinin dengede tutulması için beslenme de önemli bir faktördür. İşte dikkat edilmesi gerekenler:

Tüketilmesi gerekenler:

Ötanazi nedir? Ötanazi Türkiye'de var mı? Ötanazinin İslam'daki yeri nedir? Gönüllü ötanazi nedir?
Ötanazi nedir? Ötanazi Türkiye'de var mı? Ötanazinin İslam'daki yeri nedir? Gönüllü ötanazi nedir?
İçeriği Görüntüle
  • Yumurta, ceviz, badem, kabak çekirdeği

  • Omega-3 kaynakları (balık, keten tohumu)

  • D vitamini içeren besinler (yumurta sarısı, mantar, süt)

  • B6 vitamini açısından zengin besinler (muz, ıspanak, tavuk)

Sakınılması gerekenler:

  • Aşırı kafein

  • Şekerli ve işlenmiş gıdalar

  • Alkol

  • Soya ürünleri (fazla tüketildiğinde hormonları etkileyebilir)