Makale Nedir?

Makale, belirli bir konuda bilimsel, akademik, düşünsel veya eleştirel görüşleri sistemli bir biçimde ortaya koyan, dayanaklarını verilerle açıklayan düzenli ve bilgiye dayalı yazılardır.

Kısaca:

Makale, bir düşünceyi ispatlamaya, bir bilgiyi açıklamaya veya bir konuyu incelemeye yönelik yazılan ciddi ve nesnel yazı türüdür.

Makalenin Temel Özellikleri

Özellik Açıklama
Nesnellik Yazar kendi düşüncelerini bilgiye ve kanıta dayandırır.
Akılcılık Duygusallıktan uzak, mantıklı ve gerekçeli anlatım kullanılır.
İkna Edicilik Okuyucuyu düşünsel veya bilimsel olarak ikna etme amacı taşır.
Planlı Yazım Giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinden oluşan yapıya sahiptir.
Dil ve Üslup Açık, yalın, ciddi ve anlamı net bir dil tercih edilir.

Makale Neden Yazılır?

Amaç Detaylı Açıklama
Bilgi Sunmak Belirli bir konuda okuyucuya bilgi vermek için yazılır.
Bir Görüşü Savunmak Yazar, bir düşünceyi kanıtlarla savunmak ister.
Bilimsel Araştırmaları Paylaşmak Akademik çevrelerde yapılan çalışmaların yayımlanması için gereklidir.
Toplumsal Farkındalık Yaratmak Gündemdeki sosyal, siyasal ya da kültürel sorunlara dikkat çekmek için yazılır.
Eleştiri Yapmak Bir fikri, yapıyı veya eseri sorgulamak, analiz etmek ve eleştirmek için.
Bilimsel Yöntemi Uygulamak Verilere, gözleme ve deneylere dayalı analiz yaparak bilgi üretmek amacı taşır.

Makale Türleri

A) Bilimsel Makale

Akademik çalışmalara dayalı, hipotez test eden, kaynaklara referans veren ve bilimsel kurallarla yazılmış makaledir.
🔹 Örnek: Tıp, mühendislik, sosyoloji, psikoloji alanındaki dergi yazıları.

B) Gazete ve Dergi Makalesi

Güncel olaylar ya da genel konular üzerine yazılan, daha sade ve halkın anlayabileceği türde yazılardır.
🔹 Örnek: Köşe yazıları, kültürel incelemeler.

C) Eleştirel Makale (Kritik)

Bir eser, düşünce, olay ya da kişi hakkında yapıcı ve ölçülü bir değerlendirme içeren makalelerdir.
🔹 Örnek: Edebi eleştiriler, sanat yazıları.

Makalenin Yapı Unsurları

GİRİŞ

GELİŞME

  • Konu ayrıntılı olarak işlenir.

  • Örnekler, veriler, alıntılar kullanılır.

  • Düşünceler mantık silsilesiyle açıklanır.

SONUÇ

  • Genel değerlendirme yapılır.

  • Yazar düşüncesini net biçimde sunar.

  • Okuyucuya mesaj veya öneri verilir.

Makale Yazarken Dikkat Edilmesi Gerekenler

  • Güvenilir kaynaklardan araştırma yapılmalıdır.

  • Kaynakça ve atıf kuralları (APA, MLA vb.) doğru kullanılmalıdır.

  • Tarafsız ve nesnel olunmalıdır.

  • Giriş, gelişme, sonuç yapısı korunmalıdır.

  • Dil bilgisi ve yazım kuralları titizlikle uygulanmalıdır.

Makale ile Diğer Yazı Türlerinin Farkı

Tür Özellik Makaleden Farkı
Deneme Duygulara, düşünceye dayalı, özgürce yazılır Bilimsellik ve kanıtlama zorunluluğu yoktur
Sohbet Okuyucuyla konuşur gibi samimi yazılır Makalede ciddi ve nesnel anlatım vardır
Fıkra Güncel olaylar kısa ve esprili anlatılır Makale daha derinlemesine inceler
Araştırma Raporu Veri ve deney sonuçlarına dayalıdır Makale, teorik temellere de dayanabilir

Sonuç

Makale, bilgi aktarmak, görüş savunmak, analiz yapmak ve toplumda farkındalık oluşturmak gibi önemli işlevler üstlenen ciddi bir yazı türüdür. Günümüzde hem akademik dünyada hem basın yayın alanında makaleler, bilgi üretimi ve yayılımı için vazgeçilmez bir araçtır.