İklim alanında faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşları, Türkiye'nin 2024 yılında iklim konusunda attığı olumlu ve olumsuz adımları analiz ederek "2024 İklim Karnesi"ni oluşturdu. Türkiye'nin güneş ve rüzgâr enerjisi kapasitesini dört kat artırma hedefi, olumlu bir gelişme olarak dikkat çekerken, bu hedefin ulusal enerji planına henüz dahil edilmemiş olması kaygı veriyor.
Karnedeki Olumsuz Başlıklar
- Afşin Elbistan A kömürlü termik santralini genişletme planlarıyla kömürde ısrar edilmesi
- 2053 Uzun Dönemli İklim Stratejisi’nde fosil yakıtlardan çıkışın yer almaması
- Nükleer enerjinin 2050 yılına kadar üç katına çıkarılması taahhüdü
- Sivil toplumla birlikte hazırlanmayan İklim Kanunu’nun akıbetinin hâlâ belirsiz olması.
Afşin ve Elbistan İçin Uyarı
Maraş'taki Afşin-Elbistan A Kömürlü Termik Santrali'ne, mevcut santral büyüklüğünde iki yeni ünite eklenmesi planlanıyor. Ancak, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın kendi emisyon verileri, mevcut termik santralin yol açtığı kirliliğin yönetmelik sınırlarını 8 kat kadar aştığını ortaya koyuyor.
Bölgedeki 40 yıllık kömür kullanımı, çevresel ve sağlık sorunlarını göz önünde bulundurulduğunda, bu projeden vazgeçilmesi gerektiği açıktır. İklimle ilgili çalışan sivil toplum kuruluşları, Türkiye'nin santrali genişletme planından vazgeçip acil olarak kömürden çıkış tarihi belirlemesi, pahalı ve tehlikeli nükleer enerji bağımlılığını sonlandırması ve yenilenebilir enerji potansiyelini, doğaya saygılı bir şekilde ve halkın katılımıyla hayata geçirmesi gerektiğini vurguluyor.
Türkiye, Birleşmiş Milletler 29. Taraflar Konferansı’na (COP29) en yüksek katılımla üçüncü ülke olmasına rağmen, burada sunduğu "2053 Uzun Dönemli İklim Stratejisi" büyük bir hayal kırıklığı yarattı. Bu belgede, kömür başta olmak üzere fosil yakıtların kullanımını terk etme tarihi yer almıyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın açıkladığı 2024-2028 Stratejik Planı'nda ise kömür ve diğer fosil yakıt arama faaliyetlerinin artmaya devam edeceği vurgulanıyor. Türkiye, kömürden vazgeçmeden 2053 net sıfır emisyon hedefine ulaşamaz.
