D Vitamini Eksikliği Artıyor: Günlük Güneş Maruziyeti Neden Önemli?
Modern yaşamın getirdiği kapalı ortamlarda çalışma alışkanlıkları, yüksek bina gölgeleri ve güneşten korunmak için giyilen giysiler, D vitamini üretimini azaltır. Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ayşe Kutlu, Türkiye'de D vitamini eksikliğinin sanıldığından daha yaygın olduğunu ve kemik sağlığını, bağışıklık sistemini, ruh halini ve kas fonksiyonlarını önemli ölçüde etkilediğini belirtiyor. Prof. Dr. Kutlu, bu eksikliğin özellikle kış ve sonbahar aylarında güneş ışığının azalmasıyla daha net hale geldiğini belirtiyor. D vitamini üretimini tetikleyen temel kaynak olan güneş ışığı nedeniyle günlük güneşlenme alışkanlığı sağlık açısından çok önemlidir.
Kimler Daha Çok Tehlikede?
D vitamini eksikliği, yaş, cilt rengi ve beslenme tarzına bağlı olarak her yaş grubunda görülse de bazı insanlar daha fazla risk altındadır. Bu eksiklik, özellikle ileri yaşta olanlar, koyu tenli bireyler, sürekli kapalı alanlarda çalışanlar, dışarı çıkmayan yaşlılar ve güneş kremi kullanımını abartan insanlarda yaygındır. Vegan beslenme tarzını benimseyenler, hayvansal kaynaklardan alınabilecek D vitamini eksikliğinin bir sonucu olarak daha fazla risk altındadır. Ek olarak, uzun süreli böbrek ve karaciğer hastalığı olanlar, bağırsak emilim sorunları olanlar ve D vitamini düzeyi düşük olan kişiler bu durumla karşılaşabilir. Emziren anneler ve hamileler, bebeklerinin gelişimi ve kendi sağlıkları için düzenli olarak D vitamini takibi yapmalı. Prof. Kutlu uyarıyor: "Bu bireyler düzenli aralıklarla D vitamini seviyelerini ölçtürmeli ve gerekirse hekim önerisiyle takviye kullanmalı."
Güneşlenme Ne Kadar Doğru?
Özellikle nisan ve eylül aylarında, sağlıklı bir bireyin günlük D vitamini ihtiyacını karşılayabilmesi için, her gün saat 10.00 ile 15.00 arasında doğrudan güneş ışığına maruz kalması gerekir. Açık tenli insanlar için bu süre on ila yirmi dakika, koyu tenli insanlar için otuz dakika olabilir. Güneşlenme sırasında bacaklar, kollar ve yüz gibi büyük cilt yüzeylerinin açık kalmasına dikkat edin. Bununla birlikte, güneşe çıkma şansı olmayanlar veya kış aylarında D vitamini eksikliği yaşayanlar için D vitamini açısından zengin gıdaların tüketilmesi önerilir. Yağlı balıklar (somon ve uskumru gibi), yumurta sarısı, karaciğer ve D vitamini ile zenginleştirilmiş süt ürünleri bu konuda faydalı olabilir. D vitamini takviyesi, eksikliğin ciddi boyutlara ulaştığında doktor kontrolünde oral veya enjeksiyon yoluyla gerekebilir.
