8 Mayıs 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan “Alışveriş Merkezleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”, alışveriş merkezlerine (AVM) yönelik köklü değişiklikler getirdi. Yeni düzenleme, AVM tanımını netleştirerek sadece belirli kriterleri karşılayan yapıların “AVM” ibaresini kullanmasına izin veriyor. Ortak kullanım alanları zorunlu hale gelirken, küçük ölçekli veya faal olmayan AVM’lerin faaliyetleri askıya alınabilecek. İşte 2025 AVM yönetmeliğinin öne çıkan detayları!
AVM Tanımı ve İsim Kullanımı Kısıtlaması
Yeni yönetmelik, “alışveriş merkezi” ibaresinin kullanımını sıkı kurallara bağlıyor. Artık sadece yönetmelikte belirtilen fiziki ve işleyiş kriterlerini taşıyan yapılar AVM olarak adlandırılabilecek. Bu kriterleri karşılamayan işletmeler, tanıtım veya isimlendirmede AVM ibaresini kullanamayacak. Yapı ruhsatlarında da “AVM” niteliği açıkça belirtilecek, böylece küçük ölçekli işletmelerin “AVM” adı altında faaliyet göstererek haksız rekabet yaratmasının önüne geçilecek.
Ortak Kullanım Alanı Zorunluluğu
Yönetmelik, ortak kullanım alanlarını AVM’lerin olmazsa olmazı haline getirdi. Sosyal ve kültürel etkinlik alanları, acil tıbbi müdahale üniteleri, mescit, bebek bakım odası, çocuk oyun alanı, tuvalet ve dinlenme alanları gibi doğrudan kullanılabilen alanlar, ortak kullanım alanı olarak tanımlandı. Dış cephe, çatı gibi kamuya açık olmayan bölgeler ise bu kapsamda sayılmayacak. Ortak kullanım alanı içermeyen projelere yapı ruhsatı verilmeyecek, böylece tüketici odaklı ve kaliteli AVM projeleri teşvik edilecek.
Faaliyet Askıya Alma ve Denetim
Ticaret Bakanlığı, AVM’lerin faaliyetlerini daha sıkı denetleyecek:
Küçük Ölçekli AVM’ler: Satış alanı 10.000 m²’nin altında veya iş yeri sayısı 30’dan az olan AVM’ler, Bakanlık tarafından resen veya başvuru üzerine faaliyet dışı bırakılabilecek.
Orta Ölçekli AVM’ler: 10.000-20.000 m² satış alanına sahip AVM’lerde, iş yerlerinin yarısından fazlası faal değilse veya ulusal/uluslararası perakende markaları tarafından işletilmiyorsa, faaliyetler geçici olarak askıya alınabilecek.
Şeffaflık ve Raporlama: Her yıl Nisan sonuna kadar, bir önceki yıla ait ortak gelir ve gider raporu hazırlanarak perakende işletmelere gönderilecek. Bu raporlar, mayıs sonuna kadar Bakanlığa iletilecek. Raporlarda AVM’nin adı, malik bilgileri, ortak alanların büyüklüğü, gelir-gider detayları ve perakende işletmelerin gider payları gibi bilgiler yer alacak.
Amaç ve Beklentiler
Ticaret Bakanlığı, yeni yönetmelikle AVM sektöründe şeffaflığı artırmayı, haksız rekabeti önlemeyi ve tüketici deneyimini iyileştirmeyi hedefliyor. Yönetmelik, altyapısı yetersiz projelerin ruhsat almasını engelleyerek sektörü daha sürdürülebilir hale getirmeyi amaçlıyor. Ayrıca, küçük ölçekli AVM’lerin ekonomik sürdürülebilirliğini desteklemek için bazı yükümlülüklerden muafiyet tanınabilecek.
