Rusya Federasyonu’na bağlı Hakasya Cumhuriyeti’nde, bölgenin kadim halklarından olan Şor Türklerinin sorunlarını ve destek ihtiyaçlarını ele alan kapsamlı bir toplantı gerçekleştirildi. Toplantıya, Hakasya yönetiminin yanı sıra, Rusya Federasyon Konseyi üyeleri, yerli halkları temsil eden dernek liderleri, Tıva Cumhuriyeti ve Krasnoyarsk Krayı'ndan temsilciler katıldı.
Toplantının ana gündemi, Şor halkının yaşam alanlarının korunması, geleneksel ekonomik faaliyetlerinin desteklenmesi ve kültürel kimliklerinin yaşatılması oldu. Hakasya Ulusal ve Bölgesel Politika Bakanı Lev Safyanov, bölgede kayıtlı 27 Şor örgütünün bulunduğunu, bunların 24’ünün doğrudan yerel topluluk (obşina) statüsünde faaliyet gösterdiğini belirtti.
Şor Türkleri, Sibirya’da yaşayan ve sayıları giderek azalan kadim Türk halklarından biridir. Tarihsel olarak Altay-Tuva-Hakas hattında varlık gösteren bu topluluk, bugün Rusya'nın "korunması gereken yerli halkları" arasında sınıflandırılıyor. Dillerini, inanç sistemlerini ve geleneksel yaşam tarzlarını sürdürebilmeleri için devlet desteğine ihtiyaç duymaktalar.
Bu nedenle toplantıda; Yerel topluluklara geleneksel ekonomi için ekipman desteği verilmesi, kültür festivalleri ve etnografik çalışmaların desteklenmesi, gençlerin eğitimine ulaşımı için ulaştırma bursları sağlanması gibi maddi ve manevi desteklerin artırılması kararlaştırıldı.
2036’ya kadar sürdürülebilirlik hedefi
Rusya Hükümeti tarafından kabul edilen ve toplantıda da vurgulanan "2036’ya kadar Yerli Halkların Sürdürülebilir Kalkınma Konsepti", Şorlar gibi küçük sayıda kalan yerli toplulukların; kültürel ve dilsel varlıklarını, geleneksel yaşam biçimlerini, doğal yaşam alanlarını koruma hedefini taşıyor.
Toplantıda, maden şirketlerinin yerli halkların topraklarında yürüttüğü faaliyetlerin etkileri de gündeme geldi. Şor liderler, yaşadıkları çevre sorunlarını dile getirerek ekolojik koruma talebinde bulundu.
Şor Türkleri, Türk dünyasının en kuzeydeki ve en az bilinen unsurlarından biri. Onların yaşadığı sorunlar, Yugur Türklerinden Saha Yakutlarına kadar, pek çok Türk halkının ortak kaderine işaret ediyor. Hakasya’daki bu toplantı, hem Rusya içinde kültürel çeşitliliği koruma adına umut verici bir gelişme hem de uluslararası topluma yerli halklara dair sorumluluklarını hatırlatan bir çağrıdır.
Hakasya’da atılan bu adımlar, sadece bir azınlık grubuna değil, bir dilin, bir kültürün ve bir halkın geleceğine yapılan yatırımdır. Türk dünyasının bu kardeş halkları tanıması, desteklemesi ve görünür kılması, kültürel dayanışma adına kritik bir sorumluluktur.
