Kazakistan’ın batısındaki Aktau Uluslararası Deniz Ticaret Limanı, Hazar Denizi’ndeki su seviyesinin düşmesi nedeniyle ciddi zorluklarla karşı karşıya. Limanda faaliyet gösteren gemilerin altı denize değmeye başladı. Bu durum, taşıma kapasitesini doğrudan etkiliyor.
Liman yetkilisi Erbolat Tilepiyev, "Normalde 6.500 ton yük taşıyabilen kuru yük gemilerine artık en fazla 5.500 ton yüklenebiliyor. Aynı durum petrol tankerleri için de geçerli. Su bu şekilde azalmaya devam ederse, taşıma tamamen durma noktasına gelebilir," dedi.
Petrol, tahıl ve konteyner taşımacılığı risk altında
Aktau Limanı; Azerbaycan, Rusya, İran ve Türkmenistan gibi ülkelere petrol, tahıl, metal ve konteyner taşımacılığı yapılan önemli bir merkez konumunda. 2024’ün ilk çeyreğinde limandan yapılan yük taşımacılığı geçen yıla göre %20 artarken, konteyner taşımacılığı %134 oranında yükseldi.
Ancak deniz seviyesindeki bu dramatik düşüş, artan taşımacılık hacmini tehdit eder hale geldi.
Liman derinleştirilecek, 171 hektar yeni alan kazanılacak
Kazakistan Ulaştırma Bakanı Marat Karabayev, liman altyapısını korumak ve taşıma kapasitesini sürdürülebilir hale getirmek için Aktau Limanı’nda acil derinleştirme çalışmalarına başlanacağını açıkladı. Planlanan çalışmalarla liman derinliğinin 7,5 metreye çıkarılması hedefleniyor.
Kazı çalışmalarıyla çıkarılacak deniz tabanı malzemesi, kıyıdaki sığ alanlara dökülerek yaklaşık 2 metre yüksekliğinde yapay kara parçaları oluşturulacak. Böylece liman sahasına 171 hektarlık yeni alan kazandırılacak ve bu alana yeni terminaller kurulacak.
Mayısta başlayacak kazı çalışmalarıyla gemilere tam kapasite yükleme hedefleniyor
Derinleştirme çalışmalarının mayıs ayında başlaması planlanıyor. Projenin finansmanı Kazakistan Demiryolları (KTJ) ve devlet bütçesi tarafından ortak karşılanacak. Çalışmaların ilk aşaması yıl sonuna kadar tamamlanacak, ikinci aşama ise 2025’te devam edecek.
Bakan Karabayev, “Bu projeyle birlikte gemilerin yeniden tam kapasiteyle yüklenmesi mümkün olacak. Aynı zamanda limanın stratejik rolü de korunmuş olacak,” ifadelerini kullandı.
Hazar Denizi’ndeki çekilme sadece Kazakistan’ı değil tüm bölgeyi etkiliyor
Hazar Denizi’nde son yıllarda hızlanan su kaybı, yalnızca Aktau Limanı’nı değil, çevre ülkeleri de etkiliyor. Uzmanlar, bu düşüşte iklim değişikliği, buharlaşma oranındaki artış ve nehir debilerindeki azalmaların etkili olduğunu belirtiyor.
Hazar’a kıyısı olan ülkelerin, bu sorunu ortak bir çevresel ve ekonomik tehdit olarak ele alması gerektiği ifade ediliyor.