Küçükbaş hayvan varlığında Türkiye’de ilk sırada yer alan Van’da, yaz mevsiminin yaklaşmasıyla birlikte çoban pazarlıkları kızıştı. Yayla sezonuna hazırlanan besiciler, hayvanlarına bakacak çoban bulmakta zorlanırken, çobanların talep ettiği maaşlar dudak uçuklatıyor. Aylık 100 ila 120 bin lira isteyen çobanlara karşılık, besiciler en fazla 60 bin lira teklif edebileceklerini söylüyor.
Van’ın İpekyolu ilçesi Bahçıvan Mahallesi Hacı Osman Camii önünde her gün sabahın erken saatlerinden itibaren toplanan çobanlar, gelen besicilerle pazarlık masasına oturuyor. Ancak aradaki fark büyük: Sosyal güvencesiz, dağda, gece-gündüz, zorlu şartlar altında çalışacaklarını belirten çobanlar, yüksek maaş taleplerinin haklı olduğunu savunuyor.
“Gece gündüz dağdayız”
Çoban Hamdullah Çiftçi, “Bu işin zorluğunu bilen bilir. Yaz kış demeden, gece gündüz dağlardayız. Sorumluluğumuz büyük. Aylık en az 100 bin TL istiyoruz ama bu bile çok görülüyor. Ne sosyal güvencemiz var ne izin günümüz. Bu şartlara göre istediğimiz ücret abartılı değil” diyerek yaşadıkları zorlukları dile getirdi.
“Bu maaşla çoban çalıştıramam”
Besici Mehmet Koç ise taleplere tepkili. “Benim 70 büyükbaş hayvanım var. Dört ay boyunca bunlara bakacak bir çobana 100-120 bin lira maaş veremem. Zaten masraflarla birlikte çobanın bana aylık maliyeti 80 bin lirayı buluyor. İki çoban tutmam gerekirse bu rakam 160 bine çıkıyor. Bu şartlarda çoban çalıştırmak zarar ettirir. Hayvanları besiye bırakmak daha mantıklı” diyerek çözüm arayışlarını paylaştı.
Çoban bulamayan yaylaya çıkamıyor
Van ve çevre illerden gelen çobanların sayısı her geçen yıl azalırken, talep edilen ücretler de yükseliyor. Besiciler, çoban bulamayan birçok hayvan sahibinin yaylaya çıkamadığını, bunun da et ve süt üretiminde düşüşe neden olabileceğini belirtiyor.
