Emeklilik için prim gün sayısını tamamlayıp yaş şartını bekleyen çalışanlar, kıdem tazminatı hakkını sıkça sorguluyor. Kendi istekleriyle işten ayrıldıklarında tazminat alıp alamayacakları, özellikle bu durumdaki sigortalılar için büyük bir soru işareti. Hürriyet yazarı Noyan Doğan’ın kaleme aldığı bilgiler ışığında, kıdem tazminatına dair tüm detayları açıklıyoruz.
Kıdem Tazminatı Hangi Durumlarda Alınır?Kıdem tazminatı, genellikle işverenin feshiyle ödeniyor. Ancak bazı özel durumlarda, çalışanlar kendi istekleriyle işten ayrılsalar bile bu hakkı elde edebiliyor. Tazminat alabilmek için şu şartlar gerekiyor:
- Aynı işyerinde en az 1 yıl çalışmış olmak.
- Erkekler için askerlik, kadınlar için evlilik nedeniyle işten ayrılma.
- Emekli olmaya hak kazanma.
- Ayrıca, yaş dışındaki emeklilik şartlarını tamamlayanlar, belirli koşullarda kıdem tazminatına hak kazanabiliyor.
Kıdem tazminatı hakkı, çalışanın sigorta başlangıç tarihine göre değişiyor. İşte tarih aralıklarına göre koşullar:
- 8 Eylül 1999 öncesi sigortalılar: 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim gününü dolduranlar, kendi istekleriyle ayrılarak tazminat alabilir.
- 8 Eylül 1999 - 30 Nisan 2008 arası: 25 yıl sigortalılık süresi ve 4500 prim günü ya da 7000 prim günü tamamlayanlar hak kazanır.
- 30 Nisan 2008 - 31 Aralık 2008 arası: 4600 prim günü doldurulduğunda tazminat hakkı doğar.
- 1 Ocak 2009 - 31 Aralık 2015 arası: Her yıl 100 prim gün eklenerek, 4600-5300 prim günü arasında tazminat alınabilir. Örneğin, 2011 sigortalıları için 4900, 2014 için 5200 gün gerekiyor.
- 1 Ocak 2016 sonrası: 5400 prim gününü tamamlayanlar, kendi talepleriyle ayrılarak tazminat alabilir.
Kıdem tazminatı almak isteyenlerin, SGK’dan “kıdem tazminatına esas yazı” alması gerekiyor. Bu belge, çalışanın gerekli şartları sağladığını kanıtlıyor. Önemli bir avantaj ise, bu yazıyı almak için işten ayrılmış olma şartı aranmaması. Çalışan, belgeyi önceden temin ederek işverene sunabilir.
Tazminat Hesabı Nasıl Yapılır?Kıdem tazminatı, sadece son işyerindeki çalışma süresine göre hesaplanıyor. Örneğin, 7000 prim gününü dolduran bir çalışan, son işyerinde 5 yıl çalıştıysa, 5 yıllık tazminat alır. Her tam yıl için bir brüt maaş tutarında ödeme yapılır, ancak bu tutar asgari ücretin 7,5 katını aşamaz.
Çalışanların Endişesi: Tazminatsız AyrılıkPrim gününü doldurup yaşı bekleyen çalışanlar, kendi istekleriyle işten ayrıldıklarında genellikle tazminat alamıyor. Bu durum, özellikle ekonomik belirsizliklerde haklı bir endişe yaratıyor. Ancak yukarıdaki şartları sağlayanlar, SGK yazısıyla bu hakkı elde ederek işten ayrılabiliyor.
Haklarınızı Bilin, Tazminatınızı AlınKıdem tazminatı, çalışanların uzun yıllar süren emeklerinin bir karşılığı. Prim gününü dolduran ancak yaşı bekleyen sigortalılar, doğru adımları atarak bu hakkı elde edebilir. SGK’dan alınacak belge ve sigorta başlangıç tarihine uygun şartlar, tazminat sürecinde belirleyici. Çalışanların haklarını bilmesi, ekonomik güvence için kritik önem taşıyor.
ü