Kazakistan'da "Smart Coffee" (şimdi adı "Street Coffee") adıyla bilinen bir kahve zincirinin, sosyal medya üzerinden Kazak halkını aşağılayan yorumlar yapması ülkeyi adeta ayağa kaldırdı.
Kendini girişimci olarak tanıtan Rus vatandaşı Evgeniy Glinskiy, iddiaya göre bir paylaşım altına şu şok ifadeleri yazdı:
“Bizsiz kendi ülkendeki darbe girişimini bile durduramadınız. Neyin kahramanısınız siz?!”
Bu ifadeler, Kazak halkının 2022’deki Ocak olayları (Qantar) sırasında yaşadığı travmaları yeniden gündeme getirirken, sosyal medya kullanıcıları “ırkçılığa ve kibire boyun eğmeyiz” diyerek ulusal boykot başlattı.
“Ben yazmadım, hesabım çalındı” savunması işe yaramadı
Tepkiler çığ gibi büyüyünce Glinskiy geri adım attı. “O sözleri ben yazmadım, hesabım çalındı” diyerek klasik bir sığınmaya yönelen girişimci, Kazak halkından af dilemeye çalıştı. Ama nafile!
Kamuoyu bu açıklamaya pek sıcak bakmadı. “Instagram hesabın hacklenmişse neden sadece Kazak halkına hakaret var?”, “Zamanlama mı tesadüf?” gibi tepkilerle, Glinskiy’e inanılmaz bir dijital baskı uygulanmaya başlandı.
Yeni isim, yeni logo ama unutulmayan küstahlık
Glinskiy hızlıca şirketin adını Street Coffee olarak değiştirse de, Kazak kullanıcılar onu unutmadı!
“Adını değiştirmen yetmez, saygı değiştir!” mesajları altında, binlerce kişi hem şirketin Instagram hesabını hem de 2GIS gibi yerel uygulamalardaki konumlarını “şikayet” butonuna boğdu.
Bir kullanıcı şöyle yazdı:
“Kazandığın her ruble Kazak halkının parasından. Biz olmadan işin ne?”
Glinskiy’in verdiği bilgiye göre kahve zincirinde çalışan 40 kişinin büyük çoğunluğu Kazak. Ancak, elde edilen kâr doğrudan Rusya merkezli şahıs şirketine gidiyor. Girişimci, Kazakistan’dan 18 milyon ruble gelir elde ettiğini açıklamıştı.
Halk ise net:
“Senin kazancın bizim sırtımızdan! Hem aşağılayıp hem cebimizi mi boşaltacaksın?”
Daha önce benzer bir tepki, “Qazaq Coffee” adlı başka bir zincire gösterilmişti. O işletme, Kazakça menü sunmadığı ve personelin “Kazakça konuşmak zorunda değiliz” açıklaması sonrası faaliyetlerine son vermek zorunda kalmıştı.
Bu olay da benzer bir sonla mı bitecek? Şimdilik bilinmez, ama görünen o ki Kazak halkı dil, kimlik ve saygı konusunda asla taviz vermeyecek.
Sosyal medya çağrısı: “Bu kez kahveyi değil, gururumuzu içiyoruz!”
Twitter ve Instagram üzerinden yayılan kampanyalarda şu sloganlar öne çıkıyor:
-
“Tarihe saygısızlık varsa, kahve içilmez!”
-
“Kahve zinciri değil, kibir zinciri!”
-
“Adını değil, zihniyetini değiştir!”
Bu olay, sadece bir girişimcinin gafı değil. Kazakistan’daki toplumsal bilincin, ulusal onurun ve kültürel duyarlılığın ne kadar güçlü olduğunu bir kez daha ortaya koydu.