Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Dönem Başkanı ve Finlandiya Dışişleri Bakanı Elina Valtonen, Bosna Hersek'in iki entitesinden biri olan Sırp Cumhuriyeti'nin (RS) Başkanı Milorad Dodik'in anayasaya aykırı kararlarıyla ilgili endişelerini dile getirdi. Valtonen, "Bu kriz, anayasayı zayıflatıyor ve halkın temel özgürlüklerine tehdit oluşturuyor." dedi.
Valtonen, resmi ziyaret kapsamında Bosna Hersek'in başkenti Saraybosna'da Bosna Hersek Dışişleri Bakanı Elmedin Konakovic ile bir araya geldi. Görüşmenin ana gündem maddesini, RS Ulusal Meclisi (NSRS) ve Dodik'in devlet kurumlarını yasaklayan kararları sonrası ortaya çıkan siyasi kriz oluşturdu.
"Bosna Hersek'in Egemenliği ve Toprak Bütünlüğü Desteklenmeli"Ortak basın açıklamasında konuşan Valtonen, Bosna Hersek'in zorlu bir dönemden geçtiğini ancak bu sürecin yeni fırsatlar da beraberinde getirdiğini belirtti. Bosna Hersek'in egemenliği, toprak bütünlüğü ve anayasal düzenine olan desteğini vurgulayan Valtonen, "AGİT, bölgenin istikrarına olan bağlılığını sürdürüyor. Mevcut kriz beni derinden endişelendiriyor. Bu kriz, anayasayı zayıflatıyor ve halkın temel özgürlüklerine tehdit oluşturuyor." ifadelerini kullandı.
Valtonen, tüm siyasi liderlere anayasal çerçeveye saygı göstermeleri ve ülkeyi daha da istikrarsızlaştırabilecek eylemlerden kaçınmaları çağrısında bulundu. Ayrıca, Dayton Barış Antlaşması'nın Bosna Hersek'in istikrarı ve güvenliği açısından hayati önem taşıdığını vurguladı.
AB Üyeliği ve AGİT DesteğiBosna Hersek'in Avrupa Birliği (AB) üyeliğini güçlü bir şekilde desteklediklerini belirten Valtonen, "Bosna Hersek'in demokratik temellerini güçlendiren ve onu istikrarlı, güvenli ve müreffeh bir geleceğe taşıyan bir liderlik zamanı. AGİT olarak, bu çabalarınızda sizi destekliyoruz." dedi. AGİT'in görevinin demokrasiyi güçlendirmek, iyi yönetişimi ve insan haklarını teşvik etmek olduğunu ifade eden Valtonen, uluslararası toplumun Bosna Hersek'in bu krizi aşması için destek vermeye hazır olduğunu söyledi.
Dodik'in Ayrılıkçı Adımları ve Siyasi KrizBosna Hersek Dışişleri Bakanı Elmedin Konakovic ise Dodik'in anayasal düzeni tehdit eden eylemleriyle ilgili güvenlik birimlerinin açıklamalarını takip etmeleri gerektiğini belirtti. Dodik ile diyalog kurulamayacağı görüşünde olduğunu aktaran Konakovic, "Diyaloğun şu an için Bosna Hersek'te en çok ihtiyaç duyulan şey olduğu konusunda tamamen hemfikirim. Ancak bu diyalog normal insanlar arasında olmalıdır, delilerle ve teröristlerle değil." dedi.
Konakovic, Bosna Hersek'in tarihindeki en büyük krizlerden birini yaşadığını kaydederek, tüm yaşananlara rağmen devlet kurumlarının görevlerini yerine getirmeye devam ettiğini ifade etti. Dodik'i yakalamak için güvenlik görevlilerini, RS polisine bağlı binlerce silahlı gücün karşısına göndermemenin doğru bir karar olduğunu belirten Konakovic, "Bu, bir çatışmaya ve gereksiz kan dökülmesine yol açabilir." dedi.
Dodik'in Ayrılıkçı GirişimleriBosna Hersek Mahkemesi, Dodik hakkında "Yüksek Temsilcilik Ofisi (OHR) kararlarına saygı duymadığı" gerekçesiyle 1 yıl hapis ve 6 yıl siyasi yasak cezası vermişti. Bu kararın ardından NSRS, devlet kurumlarının RS entitesindeki faaliyetlerini yasaklayan kararlar aldı. Dodik, bu kararları imzaladığını duyurarak, mahkeme ve savcılığın çağrılarına cevap vermeyeceğini açıkladı.
Ulusal medyada Dodik ve NSRS'den gelen kararlar "darbe" olarak nitelenirken, Bosna Hersek Anayasa Mahkemesi söz konusu kararları iptal etti. Dodik, tüm uyarılara rağmen ayrılıkçı adımlarına devam ederek NSRS'de sözde yeni bir anayasanın görüşüleceğini belirtti. Bu düzenlemede "RS'nin kendi kaderini tayin etme hakkı" ve "RS Ordusu kurulması" gibi ayrılıkçı maddelerin bulunduğu ifade ediliyor.