ABD Başkanı Donald Trump’ın gümrük vergisi hamleleri, küresel piyasalarda risk algısını tırmandırırken, Çin’in ABD'ye karşı sert misillemesi dünya borsalarını alt üst etti. Avrupa borsalarında düşüş sürerken Borsa İstanbul da bu gerilimden payını alarak sert kayıplar yaşadı. Trump’ın sosyal medya üzerinden yaptığı “Şimdi satın alma zamanı!” paylaşımı ve kendi medya şirketinin hisse kodunu vurgulaması, “insider trading” tartışmalarını ateşlerken, Çin hariç gümrük vergilerinin 90 günlüğüne %10’a düşürülmesi ABD borsalarında yükselişe yol açtı. Ancak bu iyimserlik, Çin’in ABD’ye %84’lük ek vergi hamlesiyle küresel piyasalarda yerini paniğe bıraktı.
Trump’ın Çifte Standardı
Trump, 2 Nisan’da duyurduğu yeni tarife paketinin ardından dün Çin’e yönelik gümrük vergilerini %125'e yükselttiğini açıkladı. Aynı gün, Çin hariç tüm ülkelere uygulanan ek vergileri geçici olarak %10’a düşürdü. Bu karar, ABD borsalarında coşkuya neden oldu. Dow Jones endeksi %7,87 artarak 40.608 puana, S&P 500 %9,51 kazançla 5.456 puana, Nasdaq ise %12,16 yükselişle 17.124 puana ulaştı. Trump Media hisseleri de %22 değer kazanarak 20 dolara fırladı. Ancak Trump’ın karar öncesi “Satın almak için harika bir zaman” paylaşımı, içeriden bilgiyle işlem (insider trading) şüphesini gündeme getirdi. ABD Sermaye Piyasası Kurumu (SEC) üzerinde soruşturma baskısı artıyor.
Yeni Hamle Borsa İstanbul'u Vurdu
Çin, Trump’ın hamlesine bugün %84’lük ek gümrük vergisi ile karşılık verdi. Bu misilleme, Asya ve Avrupa borsalarında sert düşüşleri tetiklerken, Türkiye gibi gelişmekte olan piyasaları da vurdu. Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, güne %0,71 kayıpla 9.409 puandan başladı. Çin’den gelen haberle satışlar hızlandı ve saat 14:48 itibarıyla endeks %1,73 düşüşle 9.316 puana geriledi. Bankacılık endeksi %3,20, holding endeksi ise %1,18 değer kaybetti. Günün ilk yarısında işlem hacmi 35,4 milyar lira oldu. Dün %0,74 kazançla 9.477 puandan kapanan endeks, küresel rüzgarlarla yön değiştirdi.
Yeni Bir Belirsizlik
Analistler, BIST 100’de 9.500 ve 9.600’ü direnç, 9.350 ve 9.250’i destek seviyeleri olarak görüyor. 9.250’nin altına inilmesi, satış baskısını artırabilir. Küresel piyasalarda ise ABD’nin Çin’e yönelik sert tutumu ve Çin’in misillemesi, ticaret savaşlarının yeni bir evreye girdiğine işaret ediyor. Trump’ın Çin hariç vergileri düşürmesi, ABD ekonomisini rahatlatsa da, Çin’in %84’lük hamlesi küresel tedarik zincirinde yeni bir belirsizlik yarattı. Yatırımcılar, ABD-Çin müzakerelerine dair ipuçları ararken, Türkiye’de bankacılık sektöründeki kayıplar riskten kaçışı yansıtıyor.
Trump’ın gümrük vergisi politikaları, hem ekonomik hem de siyasi boyutlarıyla tartışılıyor. ABD borsalarındaki ralli, “Önce Amerika” söylemini desteklerken, insider trading iddiaları etik ve yasal soru işaretleri doğuruyor. Borsa İstanbul ise küresel dalgalanmanın kurbanı konumunda. Çin-ABD gerilimi devam ettikçe, endeks üzerindeki baskı sürebilir. Yatırımcılar, TCMB’nin faiz politikaları gibi iç dinamiklerle birlikte, 9.250 desteğini yakından izliyor. Trump’ın sosyal medya hamlesi ve tarifeler, piyasaları bir yandan coştururken bir yandan allak bullak etmiş durumda. SEC’in olası bir soruşturması ise bu hikayenin seyrini değiştirebilir.
Muhabir: Zehra ALİGÜL
